Эдийн засгийн хөгжил болон тvvний талаархи онолууд.

5. Социализм

Yйлдвэрлэлийн хэрэгсэлд нийгмийн өмч ноёрхох болно. Yйлдвэрлэлийн хамтын буюу нийгэмлэг шинж болон хувийн явцуу сонирхол 2 ын хоорон дахь зөрчил арилсан байх болно. Бүх хүн хамтаараа үйлдвэрлэж, хамтаараа үр шимийг нь хүртэх болно. Бүх хүн үйлдвэрлэлийн бүтээмжинд анхаарах болно. Ингэснээр эдийн засаг асар хурдацтай хөгжинө. Хүнд аж үйлдвэрийн хөгжил ч түргэсэх байх болно. Учир нь урам зоригоор дүүрэн ажилчин анги өөрсдийн сайн сайхны төлөө ажиллаж байгаа юм.


Гэвч үйлдвэрлэлийн хүч хурдтай хөгжснөөр үйлдвэрлэлийн харилцаанд зөрчил гарна. Хүмүүс ихийг бүтээх боловч, хэн хэрхэн үр шимийг нь хүртэх вэ гэдэг дээр бэрхшээл үүснэ. Гэвч энэ бол тийм ч айхтар зөрчил биш юм. Улс төр болон ёс суртахууны хүрээнд зохицуулж болно. Зөв зүйтэй эдийн засгийн бодлого, удирдлага нь өөр ямар нэг бэрхшээл үүсгэхгүй байж чадах юм аа.

6. Коммунизм

Ангигүй нийгэм байх болой. Баялгийн хуваарилалт нь цоо шинэ зарчмын дагуу явагдана. Ажиллах сэтгэлгээ, техникийн дэвшил нь асар хурдан хөгжих үндсийг таввина. Нийгмийн баялаг ч олон түмэнд нээлттэй хүртээлтэй байх болно. Хүн сайн дураараа чаддагийнхаа хирээр ажиллаж, хүссэнийхээ хирээр авах болно оо.

Марксын онолыг одоогийн хөгжиж буй гэгдэхи ядуу орнууд дээр хэрэгжүүлж болох уу?

Ядуу орнуудын хөгжлийн түвшинг Марксын системд хэрхэн байршуулах вэ? Хөгжингүй баян орнуудыг Марксынхаар капитализмын хожуу үеийн орнууд гэж үзвэл хөгжиж буй ядуу орнуудыг капитализмын өмнөх үеийн орнууд гэж үзэж болох уу?

Ингэж ангилах нь бас л учир дутагдалтай юм. Яагаад гэвэл олон улсын эдийн засгийн харилцааг тусгаагүй байна. Феодализмаас Капитализмд шилжсэн үе болон капитализмын өмнөх үеээс монополит капитализм руу шилжсэн үе шатууд бух улсуудад нэгэн зэрэг явагдсангүй.

Эрдэмтэн Манделийн үзсэнээр хөгжингүй орнууд түрүүлж капитализмд орсон учраас давуу талтай болсон. Тэр давуу талаа ашиглан өөрсдөө улам ихийг үйлдвэрлэж эхэлсэн. Улмаар дэлхийн бусад орнууд зөвхөн хэрэглэгч болж хувирсан. Мөн тэднээс түүхий эдийг нь хулгайлж эсвэл хямд үнээр авснаар капиталист орнууд улам бүр баяжиж байхад ядуу орнууд улам бүр ядуурсан. Ядуу орнуудад капитал хуримтлал, ялангуяа техникийн дэвшил явагдах нөхцөлгүй болсон.

Ингэхээр Марксын уе шат дамжих формацийн онол амьдралтай нийцэхгүй юм. Яагаад ядуу орнууд ядуу байна вэ гэвэл баян орнууд тэдэнд боломж өгдөггүйгээс тэр. Тэгэхээр баян орны явсан замаар ядуу орон хөгжинө гэж байж болохгүй гэж Мандел дүгнэжээ.

16-18 р зууны Европ болон одоогийн ядуу орнуудын хувьд ижил төстэй зүйл их байгаа ч ялгаатай зүйл бүүр ч их байна. Тэр үеийн европийн орнууд асар их колони эзэмшиж, дээрэм тонуул, цэрэг зэвсэгт түшиглэсэн эдийн засгийн бодлогоор асар их капитал хуримтлуулсан юм. Одоогийн ядуу орнуудад тийм боломж алга. Мөн Европийн орнуудад ажилчний хүнд хөдөлмөрийг маш багаар үнэлж байв. Одоо орчин үед тийм боломж бас л хомс.

Ядуу орнууд олон улсын эдийн засгийн харилцаанд 2 үүрэг гүйцэтгэж байв. Хөгжингүй орнуудад түүхий эд нийлүүлэх. Мөн бэлэн бүтээгдэхүүн худалдаж авах. Ингэснэээр хөгжингүй орнуудад капиталын хуримтлал түргэсэж, ашиг буурах хуулийн нөлөө саарах юм. (илүүдэл бүтээгдэхүүнээ гадаадад гаргах, капилталаа гадагши байрлуулах гэх мэтээр)

Ингэснээр ядуу буюу хөгжиж буй орнуудад үйлдвэрлэл хөгжих хөрс суурь бүрдэж өгөхгүй байх болно.

Ядуу орнуудад хөдөлмөр хямд учир ийшээ капитал их цутгах болно. Хөгжингүй орнуудын капиталистууд өөрсдийн капиталаа энд байрлуулчих учир цаад ядуу оронд нь өөрсдийн шинэ техник технологи бүтээх тааламжтай орчин үүсэх нь юу л бол.

Ядуу орнуудад одоо ч гэсэн феодалын харилцаа байна. Ажилчдын хөдөлгөөнийг дарж байхын тулд гадаадын капиталистууд феодалуудыг нууцгай дэмжиж болох юм. Ингэснээр ядуу орнуудад шинэ нийгэм өөд дэвшлийг хангах нөхцөл муудна. Үүнээс гарах арга нь Марксынхаар бол дэлхий даяар өрнөх пролетари хувьсгал юм.