Ан амьтан

Манай улс нь байгаль цаг агаар, газарзүйн олон янз нөхцөлтэй учир дэлхийн амьтаны аймгийн олонх төлөөлөгчид нутаглан амьдрах нөхцөл нь бүрджээ. Монгол орны амьтаны аймаг хөхтөн 138, шувууд 434, загас 75, хоёр нутагтан 6, мөлхөгчид

aнгийнхан

From урлагын наадамаар оюутан анги

Улаан номонд амьтад Мазаалай

Мазаалай /Ursus pruinosus Blyth/ нь хөхтөн амьтны аймгийн махчдын баг болох баавгайн овогт багтддаг. Говь цөлийн хадат уулс, хавцал хөндийд булаг шанд баянбүрд, задгай усны ойролцоо нутаглана. Хадны агуй, хонгил, зэгс, заг, сухайн ширэнгэд хэвтэр үүрээ засч ичээлнэ.
Монгол нутагт Баруун хэсгээр Аж богдын зүүн үзүүр, Зүүн хэсгээр Тост Нэмэгт уул, хойд хэсгээр Захуй, Зарман, Эдрэнгийн нуруу, урд хэсгээр улсын хил хүртэл тархсан. Монголд 1985 оны байдлаар 30 гаруй мазаалай бүртгэгдсэн.

Хамгийн халуун, хүйтэн

Манай орны хамгийн өндөр халууны хэм 1944 онд Сайншанд хотод +40,8С, 1961 онд Говь-Алтай аймгийн Захуй суманд +40С тус тус тэмдэглэгджээ.

Манай оронд ажиглагдсан хамгийн хүйтэн хэм нь 1969 оны нэгдүгээр сарын 27-нд Завхан аймгийн Тосонцэнгэл суманд -52,9С болжээ.

Үлэг гүрвэлийн хамгийн олон өндөгтөй газар

Дэлхийд хамгийн олон Үлэг гүрвэлийн өндөг олдсон орд бол Өмнөговь аймгийн Гурвантэс, Булган сумдын нутагт орших Баянзаг, Олгой, Улаанцав, Бугуйн цав зэрэг газар юм.Эдгээр газраас бараг гэмтээгүй шахам 10-15 см урт чулуужсан өндөг хэдэн зуугаар олджээ. Тэндээс олдсон чулуун өндөг эдүгээ Улаанбаатар, Москва, Варшав, Нью-Иоркийн музейд хадгалагдаж байна.

Дэлхийн хамгийн анх хүмүүн үүссэн өлгий нутгийн нэг

Хүн хаана анх үүссэн тухай эрдэмтэд одоо хүртэл маргалдсаар байна. 1920 –иод оны эхээр Америкийн шинжилгээний анги монголын говийг таван жилийн турш судалсан эрдэм шинжилгээний ажлаа дүгнэсэн “Монгол геологи” хэмээх бүтээлд Ази тивийн төв хэсэгт бусад газар оронд хүн бий болохоос өмнө хүнтэй болжээ гэсэн таамаглалыг анх дэвшүүлжээ. Үүнийг баттай болгох нэгэн чухал зүйл бол 1974 онд Орхоны Шаамараас олсон мичний яс юм. Судлаачид мичний ясыг шинжлээд 2-3 сая жилийн өмнө амьдарч байсан гэж үзжээ.

Хамгийн том алдартай талбай

1930 оноос эхлэн ийнхүү нэрлэгдэх болсон 250х240 м хэмжээтэй энэ талбайд 1921 оны 7 сарын 11-ний болсон хөдөлмөрчдын өргөн чөлөөн дээр Монголын ард түмний жолоодогч, чин зоригт Д. Сүхбаатар Ардын хувьсгалын ялалтыг анх тунхагласан юм. Иймээс талбайн төв дунд ухаа хонгор морин дээрээсээ ургах наран зүг гараа өргөн монгол түмнээ өөдлөн дээшлэх амьдрал тэмцэлд уриалан дуудаж байгаагаар дүрсэлсэн Д.Сүхбаатарын сүрлэг хөшөөг 1946 онд босгожээ. Уг хөшөөны зураг төслийг МУ-ын төрийн шагналт уран барималч С. Чоймбол зохиосон.

Малыг хамгийн олон янзаар нэрлэдэг орон

Монголчуудын мал аж ахуйн тухай мэдлэг өргөн, нэр томъёо нь хамгийн баян билээ. Зөвхөн малыг нас, шүдээр нь тодорхойлдог нэр 150 хүрч байна. Малын эртний нэр гэхэд монгол хэлэнд 400 гаруй юм. Малын гадаад төрх байдлыг тодорхойлох нэр хэдэн зууд хүрдэг бөгөөд адуу гэхэд 300 нэр томьёо байдаг ажээ.

Сансрын анхны монгол хүнс

Монголын ард түмний өнө эртнээс эхлэн эмчилгээ сувилгаа, хоол хүнсэнд ашиглаж ирсэн түүхэн уламжлалд тулгуурлан чацарганаар баяжуулсан хүнсний бүтээгдэхүүн хийж 1981 онд монгол-зөвлөлтийн хамтарсан сансрын нислэгээр анх хэрэглэжээ.

Монголчуудын хамгийн эрхэмлэдэг өнгө

Энэ нь тэнгэрийн өнгө юм. Эх газрын эрс тэс уур амьсгалтай учраас Монгол орны тэнгэр манан будан багатай, байнга цэлмэг, хөх өнгөтэй байдаг.

Иймээс хамгийн эрхэм бүхнээ хөх өнгөтэй холбодог юм. Жишээ нь : эдийн дээд хадаг нь цэнхэр, энх төрийн туг нь цэнхэр билээ. Нарт хорвоод хүмүүн

Хамгийн Анхны монгол кино

XX зууны гайхамшиг хэмээн нэрлэдэг кино урлагийн эх суурь манай оронд 1935 онд тавигджээ. Монгол кино үйлдвэр анх майн нэгний 47 жилийн ойг 1936 онд Улаанбаатар хотод тэмдэглэсэн тухай нэг бүлэг баримтат кино хийж уран бүтээлийнхээ түүхийн хуудсыг нээжээ. Монголын кино урлаг гал голомтоо дөнгөж асааж байсан тэр жил Ленинградын кино студийн найруулагч И. Трауберг тэргүүтэй киноны хэсэг ирж "Монгол хүү" гэдэг уран сайхны кино хийжээ. Энэ бол манай анхны уран сайхны кино юм.

хамгийн Намхан хүн

Манайд 1 м 40см-ээс намхан биетэй эрэгтэйчүүд, 1м 30 см-ээс намхан эмэгтэйчүүдийг жижиг биетэй хүмүүст багтаадаг байна. Манай хамгийн намхан хүн бол Дорнод аймгийн Чойбалсан сумын нутагт 1951 онд төрсөн Жүрмэдийн Ичинхорлоо юм. Тэрээр биеийн өндөр нь 90 см, хүнд нь 36 кг болно.

Урт нэртэй хүн

Монголчуудын дотроос хамгийн урт нэртэй хүн зөвхөн урт нэртэйгээрээ бус бүтээл туйрвилаараа нэрээ үлдээсэн нэгэн байжээ. Хамгийн урт нэртэй монгол хүн бол 1830 оны үед "Өмнөх замбуулангийн байр байцыг дэлгэр номолсон тодорхой толь" хэмээх газар дэлхийн бүтэц хийгээд дэлхийн олон улс аймгийн тухай ном бичсэн эрдэмтэн Миндолномихан Жамбалчойжиданзанпэрэнлэй юм.

Хурдан хүн

Монгол нутагт морьтой уралдахад хоцордоггүй хурдан хүмүүс байсан тухай домог яриа байдаг. Тэдний нэг нь саяхан болтол амьдарч байсан говь нутгийн гүйдэг Гэндэн юм. Гэндэн угаас ядуу ард бөгөөд хавирга нь хэрзийсэн, өндөр биетэй, ааш зан сайтай хүн байжээ. Тэр хурал номонд оролцохоор 40-50 км орчим зайтай газар гүйж явах замдаа туулай хөөж бариад хийдийн эмч багшдаа махыг нь аваачиж өгдөг байв.

Морин уралдаан

Морин уралдаан бол монголчуудын дунд үлэмж дэлгэрсэн тэмцээн юм. Монгол адуу бол холч хурдан агт тул хурдан морь эрдэнэ мэт эрхэмлэгддэг болсон аж.

Морин уралдаан нь хожимдоо ихэд боловсорч, тусгай дүрэм журамтай болж, морь таних мэргэжил ч гүнзгийрсэн байна. Тухайлбал: морь

Үндэсний бөх

Бөхийн барилдаан нь Монгол угсаатны дотор цэрвүү барилдах, хөлөөр ташиж барилдах, зууралдан ноололдох зэрэг хэдэн янз бөгөөд эхнийх нь халхад түгээмэл, хоёр дахь нь өвөр монголд, гуравдахь нь буриад, дөрвөд ястны дотор дэлгэрсэн аж. Эдгээрийн аль шилдэг бүхний нь найруулан авсан монгол үндэсний

Аялал жуулчлал

Манай оронд үндэс суурь нь тавигдсан орчин үеийн аялал жуулчлалын хөгжил 1990-д оноос улам эрчимтэй хөгжих болсон. Учир нь улс төрийн уур амьсгал өөрчлөгдөж эдийн засаг нийгмийн харилцаанд гүнзгий өөрчлөлт гарч олон улсын тавцанд Монгол улсын нэр хүнд өсч нээлттэй бодлого үйлчлэх болсон. Үүнтэй

Сур харваа

Сур харваа нь харвах, намнах үйлээс балар эрт цаг, шинэ чулуун зэвсгийн үеэс үүсэн дэлгэрсэн бөгөөд анх үедээ хавчаахай нум хийдэг байв. Хүннүгийн үеэс нум сум хийх үйл нарийсч балар цагийн хавчаахай нумыг сайжруулж ирсэн. Тэр цагийн хүмүүс харвахдаа ч гарамгай ба нум сум харвах ёслол үйлддэг байсан гэж сурвалж бичигт олонтаа тэмдэглэгджээ.

Он цагийн явцад ёслол заншил нь нэлээд дэвшиж

Музей

Музей нь тухайн орны түүх соёлын өв, дурсгалт зүйлсийг олонд ил тодоор харуулан мэдүүлж таниулагч билээ. Манай улсын анхны музей 1924 онд үндэсний музей нэртэйгээр тухайн үеийн ардын гэгээрүүлэх яам гэгдэж байсан байшингийн залгаа таглагар дээвэртэй төвд дуганы загвартай дүнзэн байшинд б

Мөнгөн тэмдэгт

Монгол улсын түүхэнд Түрэг улс /VI-VIII зуун / аас эхлээд Уйгар / VIII-XI зуун/, Хятан/Х- XI зуун /, Монголын нэгдсэн улс / XIII-XIV/ зоосон мөнгийг цутган хэрэглэж ирсэн түүхэн уламжлалтай билээ. Их Чингис хаан 1206 онд монголын тулгар төрийг байгуулаад асар удалгүй Монголын нэгдсэн улсын анхны

Улаанбаатар

Монгол улсын нийслэл хот анх үүссэн түүх нь 17-р зуунаас улбаатай. Шарагчин туулай жил буюу 1639 онд Халхын түшээт хан Гомбодоржийн хүү Занабазарыг Монголын шарын шашны тэргүүнээр өргөмжлөн түүнд зориулж тусгай өргөө байгуулж өгчээ. Өндөр гэгээнд зориулан барьсан энэхүү өргөө нь эдүгээгийн

Хөл сайхан бол

-Долоо хоногт нэг удаа хөлөндөө усан засал хийж занш.

-Усанд хөлөөрөө сэлбүүрд. Ингэх нь булчин болон судсанд сайн.

-Усан засал хийсний дараа хөлөө чидун тос /оливийн/ эсвэл зориулалтын тосоор тосол. Хөлөө тослохдоо хурууны завсрыг мартуузай

Залхуу хүн амархан хөгширдөг

Эр эм ямар ч хүн байлаа гэсэн аль болох хөгшрөхгүй байж, бас ажил хэрэг гялалзаж байхыг хүсдэг. Уг нь энэ хоёрыг удтал хадгалах нь нэг их хэцүү биш. Сэтгэл санааны эерэг зөв байдал, амьдралын эрүүл зөв хэв маяг нь амжилтын үндэс юм. Харин эдгээрийг сахихад доорх хэдэн энгийн журам тус болно

Монгол орны цаг агаар