Гадаад үг цээжлэх тухай
Гадаад ертөнцтэй харилцаа холбоо эрчимтэй хөгжиж байгаа өнөө үед дор хаяж ямар нэг гадаад хэл мэдэхгүй бол амжилтанд хүрэх боломжгүй болжээ. Тэгвэл гадаад хэл богинохон хугацаанд яаж сайн сурах вэ? гэсэн асуудал хүн бүрийн, тэр тусмаа залуу хүн бүрийн санааг зовоож байгаа нь ойлгомжтой. Гадаад хэл сурахад олон үг цээжлэх явдал хамгийн хэцүү даваа болдог. Ихэнх гадаад хэл сурагчид маань үгнүүдээ системгүй цээжилдэг. Ингэж цээжлэхэд хэрэгтэй үгнүүдээ эргэж санахад хэцүү байдаг. Харин мнемоникийн тусламжтайгаар нэг дор олон гадаад үг, үсэг баттай цээжлэх боломжтой. Ямар ч хэлний үгнүүд бүгд цаанаа тодорхой нэг л утга илэрхийлдэг. Жишээлбэл, монголоор “алим” гэдэг жимсийг оросоор “яблоко”, англиар “apple”, солонгосоор “са гва” гэнэ. Харин энэ олон үгний цаана нэг л төрлийн жимс байна. Тийм болохоор бид утгыг нь мэдэж байгаа болохоор сурч байгаа хэл дээрээ дуудлагыг нь л цээжлэх хэрэгтэй болно. Ингэхийн тулд тогтоох гэж байгаа зүйлээ тодорхой дүрслэх хэрэгтэй. Олон үг цээжлэх хэрэгтэй бол тус бүрийх нь утгыг дүрслээд бүгдийг нь хооронд нь өмнө үзсэн аль нэг аргаараа холбоно. Дараа нь дуудлагуудыг нь дүрс болгонтойгоо холбож өгнө. Эцэст нь давталтын үечлэлийн дагуу цээжнээсээ давтахад л хангалттай.
Гадаад үгнүүд цээжлэх өөр арга бол тэдгээрийг бодит орчинд нь цээжлэх явдал юм.
Бид эргэн тойрныхоо эд зүйлийн утгыг илэрхийлсэн үгнүүдийг хамгийн их хэрэглэдэг. Тэгэхээр цээжлэх үгнүүдийн утга нь бэлэн байна л гэсэн үг. Тэр нь таны амьдардаг хот, аймаг, сум, танай гэр, өрөөнүүд чинь, сурдаг сургууль, ажлын газар байж болно. Тэнд танд хэрэгтэй сандал, ширээ, ор, дэвсгэр гэх мэт бүх зүйл байх ёстой. Хүний тухай үгс цээжлэх гэж байгаа бол найзыгаа гэртээ авчраад (оюун санаандаа) түүний эрхтнүүдийг нэг бүрчлэн тогтоож болно. Мөн үйл үгс цээжлэх үедээ хүнтэй туршилт хийдэг лаборатори төсөөлөх хэрэгтэй. Тэгээд цээжлэх гэж байгаа үгсээ тодоор төсөөлөн гадаад дуудлагыг нь дээр нь байршуулна. Бодит үгсийг шууд, хийсвэр үгсийг бэлгэдлийн, дуудлагын төстэй байдал дээр тулгуурласан гэх мэт дурын аргаараа дүрс болгон хувиргаж цээжлэнэ.
Зурагт толь худалдан авч бүх зурагнуудыг нь нэг нэгэнгүй анхааралтай ажиглан дүрст нийлэмж үүсгэн цээжлээрэй. Хамгийн түгээмэл хэрэглэгддэг үгсийн толь худалдан авч цээжилсэн ч болно. Энэ аргаар Ой тогтоолтын Дэлхийн 7 удаагийн аварга Доминик О’Брайен 1 цагийн дотор 320 герман үг цээжилж байсан юм. 1цагт 50 гадаад үг цээжлэх манай сургалтанд хамрагдсан нэг охин 17 минутанд 50 англи үг цээжилж дээд амжилт тогтоож байсан юм.
Гэхдээ цээжилсэн үгсээ идэвхтэй давталтын аргаар 8, 24 цаг, тэгээд 2 хоногийн дараа давтан батжуулахаа бүү мартаарай. Дараа нь 2 долоо хоногийн дараа давтана. Энэ үед мартагдсан үгсээ давтахад дахин мартагдахгүйгээр цээжлэгдэнэ. Эцэст нь хамгийн гол зүйл бол сурсан үгсээ ашиглах явдал юм. Танд хэрэгтэй бол та санана.
Friday, October 23, 2009
Эссэ бичих агуу бөгөөд санаанд оромгүй 7 сануулга
6. Хайр дурлал бол хамгийн чухал нь биш ч, нэгэнт танд байгаа бол түүнийгээ гээж болохгүй. Ямар ч сэдвээр эвтэйхэн бичиж болох боловч, хамгийн их сэтгэгдэл төрүүлэхүйц сэдвийг сонго. Эргэлзээ бус хүсэл эрмэлзлэлийнхээ тухай бич. Өсвөр насныхны зовинол, ичгүүргүй явдлууд багш хүнд тун залхмаар байдаг тул үүнээс зайлсхийх хэрэгтэй. Та ямар нэг зүйлд сэтгэл татагддаг бол тэрхүү сэтгэл, итгэл үнэмшлээ тодорхой илэрхийлэн бич. Бага дүүдээ тэгтлээ хайртай биш бол яагаад гэдгээ мөн л хошигнол, сонирхолтой яриа, түүх, болсон явдал зэргээр тайлбарлан эссэн дээр өөрийн тухай аливаа чухал мэдээллийг хүргэж чадвал багшид үнэлэгдэх боломж тань төдийчинээ нэмэгдэнэ.
7. Эссэ бичигчдийн ховор хэрэглэх хоёр үр нөлөөтэй хийгээд чамирхуу хэрэгсэл
Харилцан яриа, ишлэл
Тааруухан хувилбар: Миний төгөлдөр хуурын багш, хатагтай Фон Крабб зөвхөн төгөлдөр хуур тоглохыг заагаад зогсохгүй амьдралд хэрэгтэй олон зөвлөгөөг хичээлээрээ өгсөн юм. Түүний англи хэл нэг их сайнгүй бөгөөд байгаа байдал нь хуучинсаг боловч би түүнийг үргэлж санах болно.
Илүү хувилбар: “Алекс, чамайг төгөлдөр хуурынхаа ард суун одоо л эхэлж байна гэж бодож байхад чинь бусад хүмүүсийн хувьд концерт аль эрт эхэлчихсэн байдаг. Тиймээс зөв сууж сур” гэж Фон Крабб хэлдэг. Тэр бүр анхныхаа өдөр л түүний араас өөр хоорондоо шивнэн “Хатагтай Фон Крабб бөмбөг” гэж дуудахгүй байхыг сануулж билээ. Гэвч бид яаж тэсэх вэ дээ. Бид шоолон ярилцдаг ч түүнийг хүндэтгэж бас эмээдэг байсан.
Сануулга: Эссэний бичилтэд хадагтай Фон Крабб гайхалтай байсан гэдгийг дагнан өгүүлбэл утга төгс болж үл чадна. Хоёр дахь бичилт түүний дутагдал биш, иш татсан зүйлээр илүү байгаа тул зохиогч буюу Алексын тухай ойлголт өгч, түүний талаар аятайхан сэтгэгдэл төрүүлж байна.
Уншигчийн сонирхолыг татна гэдэг бол эссэ бичигчийн бараг хамгийн гол зорилго, нууц түлхүүр нь юм. Танд илүү хувилбар хэмээх гарын авлагын адил бичих нь амаргүй. Үүнийг их сургуулийн профессорууд ч тэр бүр чаддаггүй. Гагцхүү ингэж бичихийг хичээж, эссэндээ гол дүрийн үгийг олж иш татвал өөрт тань тустай.
Жишээ: Эдгээр өгүүлбэрийн аль нь илүү вэ?
А. Би тэн хагаст нь дархан цаазтай, нөгөө хэсэгт нь томоохон эдлэн газар бүхий байшингуудтай том хотын захын нэгэн дүүрэгт суудаг.
Б. Би Бостноос 15 бээрийн зайтай орших Массачусетс муж улсын байгалийн үзэсгэлэнт дархан цаазат, хагас хэсэг нь хувийн эзэмшилд хамаарах эдэлбэр газар бүхий Линколны эдлэнд амьдардаг.
Сануулга: Хоёр өгүүлбэрийн Б нь арай илүү байна. Учир нь уншигчид хотын нэрийг сонирхох нь гарцаагүй. Америкийн агуу туужийн муу хувилбарт гардагийн адил “Миний аав том хотын том пүүст ажилдаг” гэж бүү бич. Үүнийхээ оронд Миний аав Вашингтон дахь “Арнолд ба Портер” хэмээх хуулийн том фирмд ажилладаг гэх нь дээр.
Мэдээж аливааг хэт дэлгэрүүлэн бичихэд аюул бий. “Хуулийн том фирм” гэдгийг “340 гишүүнтэй, 12 хотод салбартай /та хотуудыг нь нэрлэж болно/ хуулийн фирм” гэж болно л доо. Гэхдээ ийм хэт дэлгэрэнгүй мэдээллийг эссэнд оруулах нь тун ховор юм.
7. Эссэ бичигчдийн ховор хэрэглэх хоёр үр нөлөөтэй хийгээд чамирхуу хэрэгсэл
Харилцан яриа, ишлэл
Тааруухан хувилбар: Миний төгөлдөр хуурын багш, хатагтай Фон Крабб зөвхөн төгөлдөр хуур тоглохыг заагаад зогсохгүй амьдралд хэрэгтэй олон зөвлөгөөг хичээлээрээ өгсөн юм. Түүний англи хэл нэг их сайнгүй бөгөөд байгаа байдал нь хуучинсаг боловч би түүнийг үргэлж санах болно.
Илүү хувилбар: “Алекс, чамайг төгөлдөр хуурынхаа ард суун одоо л эхэлж байна гэж бодож байхад чинь бусад хүмүүсийн хувьд концерт аль эрт эхэлчихсэн байдаг. Тиймээс зөв сууж сур” гэж Фон Крабб хэлдэг. Тэр бүр анхныхаа өдөр л түүний араас өөр хоорондоо шивнэн “Хатагтай Фон Крабб бөмбөг” гэж дуудахгүй байхыг сануулж билээ. Гэвч бид яаж тэсэх вэ дээ. Бид шоолон ярилцдаг ч түүнийг хүндэтгэж бас эмээдэг байсан.
Сануулга: Эссэний бичилтэд хадагтай Фон Крабб гайхалтай байсан гэдгийг дагнан өгүүлбэл утга төгс болж үл чадна. Хоёр дахь бичилт түүний дутагдал биш, иш татсан зүйлээр илүү байгаа тул зохиогч буюу Алексын тухай ойлголт өгч, түүний талаар аятайхан сэтгэгдэл төрүүлж байна.
Уншигчийн сонирхолыг татна гэдэг бол эссэ бичигчийн бараг хамгийн гол зорилго, нууц түлхүүр нь юм. Танд илүү хувилбар хэмээх гарын авлагын адил бичих нь амаргүй. Үүнийг их сургуулийн профессорууд ч тэр бүр чаддаггүй. Гагцхүү ингэж бичихийг хичээж, эссэндээ гол дүрийн үгийг олж иш татвал өөрт тань тустай.
Жишээ: Эдгээр өгүүлбэрийн аль нь илүү вэ?
А. Би тэн хагаст нь дархан цаазтай, нөгөө хэсэгт нь томоохон эдлэн газар бүхий байшингуудтай том хотын захын нэгэн дүүрэгт суудаг.
Б. Би Бостноос 15 бээрийн зайтай орших Массачусетс муж улсын байгалийн үзэсгэлэнт дархан цаазат, хагас хэсэг нь хувийн эзэмшилд хамаарах эдэлбэр газар бүхий Линколны эдлэнд амьдардаг.
Сануулга: Хоёр өгүүлбэрийн Б нь арай илүү байна. Учир нь уншигчид хотын нэрийг сонирхох нь гарцаагүй. Америкийн агуу туужийн муу хувилбарт гардагийн адил “Миний аав том хотын том пүүст ажилдаг” гэж бүү бич. Үүнийхээ оронд Миний аав Вашингтон дахь “Арнолд ба Портер” хэмээх хуулийн том фирмд ажилладаг гэх нь дээр.
Мэдээж аливааг хэт дэлгэрүүлэн бичихэд аюул бий. “Хуулийн том фирм” гэдгийг “340 гишүүнтэй, 12 хотод салбартай /та хотуудыг нь нэрлэж болно/ хуулийн фирм” гэж болно л доо. Гэхдээ ийм хэт дэлгэрэнгүй мэдээллийг эссэнд оруулах нь тун ховор юм.
Шошго:
Хулан.Д
Витамин+Витамин
Витамин А: дутагдсанаас өвдөг болон тохойн хатуурч хуурайшин, хумс долгионтоно.
Элэг, мах, загас, масло, сүүнд илүү их агуулагдана.
Витамин С: дутагдсанаас арьсанд толбо үүсэх, унтамхай болох, ядрах, амархан харшлах шинж илэрнэ.
Нэрс, лимон, киви, чинжүү, гоньд, укропонд илүүтэй агуулагдана.
Витамин В2: дутагдвал үс тоосорхог болох, хагтах, шүдний паалан харлах, нүд болох амны орчимд үрчлээ үүсэх, уруул хагарах шинж тэмдэг илэрнэ.
Мах, загас, бяслаг, өнгөт байцаа, эрдэнэ шиш, өндөг, сүүнд агуулагдана. Өдөрт 1 литр сүү уух.
Витамин В3: дутагдахад үс болон хумс хугарамтгай болох, арьс хуурайших шинж илэрнэ.
Мах, үагас, мөөгөнд ихээр агуулагдана.
Витамин Е: дутагдсан үед тос муу шингэх, ядрах шинж илэрнэ.
Ургамлын тос, ногоон ногоонд агуулагдана.
Элэг, мах, загас, масло, сүүнд илүү их агуулагдана.
Витамин С: дутагдсанаас арьсанд толбо үүсэх, унтамхай болох, ядрах, амархан харшлах шинж илэрнэ.
Нэрс, лимон, киви, чинжүү, гоньд, укропонд илүүтэй агуулагдана.
Витамин В2: дутагдвал үс тоосорхог болох, хагтах, шүдний паалан харлах, нүд болох амны орчимд үрчлээ үүсэх, уруул хагарах шинж тэмдэг илэрнэ.
Мах, загас, бяслаг, өнгөт байцаа, эрдэнэ шиш, өндөг, сүүнд агуулагдана. Өдөрт 1 литр сүү уух.
Витамин В3: дутагдахад үс болон хумс хугарамтгай болох, арьс хуурайших шинж илэрнэ.
Мах, үагас, мөөгөнд ихээр агуулагдана.
Витамин Е: дутагдсан үед тос муу шингэх, ядрах шинж илэрнэ.
Ургамлын тос, ногоон ногоонд агуулагдана.
Шошго:
Хулан.Д
"Єєрєє єєрийгєє зєв удирдахуй"
Гол нь "Цагаа зєв захиран зарцуулахуй" гэдэг юм байдаггvй байхгvй юу. Харин "Єєрєє єєрийгєє зєв удирдахуй" гэсэн юм байдаг бєгєєд энэ нь урсан єнгєрєх цаг хугацааг єєрийн дайснаа биш харин vнэнч найз, хамтрагчаа болгоход гол тvлхvvр нь болж єгдєг юм.
Хоногт ердєє 24-хєн цаг байдаг, хэнд ч ижилхэн. Тэгвэл яагаад та сэтгэл санаагаар унаж, уур бухимдлаар дvvрэн, хийх ажлынхаа урд сєхєрч, цаг нь болоход дуусгаж амждаггvй билээ? Магадгvй энэ нь та тэдгээр 24 цагийг хэрхэн vр єгєєжтэйгээр ашиглан єнгєрєєх талаар тааруухан мэддэгээс чинь болж байж болох юм.
Хэрэв цагийг хэрхэн ухаалгаар ашиглан єнгєрєєх нь таны хувьд "асуудал" болоод байгаа бол, магадгvй та тэр єнгєрєн одох цаг хугацаа чинь хаашаа яваад байгааг сайн мэдэхгvй байж болох юм. Тэгвэл юуны ємнє, одоогийн байдлаар цагийг хэрхэн єнгєрєєж байгаагаа шинжилэх нь сайхан "эхний алхам" болох бизээ. Долоо хоногийн хугацаанд юу юу хийж цагийг хэрхэн єнгєрєєсєн талаараа, нэгд нэгэнгvй "шударгаар" тэмдэглэл хєтлєєд vз. Yр дvнгээ шинжилж vзээд та нэлээдгvй гайхах болно.
Хоногт ердєє 24-хєн цаг байдаг, хэнд ч ижилхэн. Тэгвэл яагаад та сэтгэл санаагаар унаж, уур бухимдлаар дvvрэн, хийх ажлынхаа урд сєхєрч, цаг нь болоход дуусгаж амждаггvй билээ? Магадгvй энэ нь та тэдгээр 24 цагийг хэрхэн vр єгєєжтэйгээр ашиглан єнгєрєєх талаар тааруухан мэддэгээс чинь болж байж болох юм.
Хэрэв цагийг хэрхэн ухаалгаар ашиглан єнгєрєєх нь таны хувьд "асуудал" болоод байгаа бол, магадгvй та тэр єнгєрєн одох цаг хугацаа чинь хаашаа яваад байгааг сайн мэдэхгvй байж болох юм. Тэгвэл юуны ємнє, одоогийн байдлаар цагийг хэрхэн єнгєрєєж байгаагаа шинжилэх нь сайхан "эхний алхам" болох бизээ. Долоо хоногийн хугацаанд юу юу хийж цагийг хэрхэн єнгєрєєсєн талаараа, нэгд нэгэнгvй "шударгаар" тэмдэглэл хєтлєєд vз. Yр дvнгээ шинжилж vзээд та нэлээдгvй гайхах болно.
Шошго:
Ц.Дэлгэржаргал
Монголд H1N1 вирүсийн халдвар авсан хүн нас барсан анхны тохиолдол гарлаа.Болгоомжтой байцгаая...
Төмөр замын газарт зааварлагч машинист ажилтай 41 настай эрэгтэй энэ сарын 19-нд уушигны хурц хатгаа хэмээх оноштойгоор Төмөр замын нэгдсэн эмнэлэгт хэвтсэн байна. Гэвч тэрбээр тун удалгүй буюу хоёр хоногийн дараагаар өвчин нь хүндэрсний улмаас нас барсан харамсалтай явдал гарчээ. Одоогийн байдлаар 311 хүн лабораторийн шинжилгээгээр H1N1 вирүсийн халдвар авсан гэдэг нь батлагджээ. Өчигдөр энэ тоо 216 байсан билээ. Халдвар авсан хүмүүсээс 40 хүн эмнэлэгт хэвтэн эмчлүүлж байгаа ажээ.
Шошго:
Ц.Дэлгэржаргал
作文
モンゴルは現在経済力の低い発展途上国の一つだと言われているにもかかわらず、与えられた豊かな天然資源を適切に使用し、生産を行うことによって高い付加価値を自らつくることができれば、アジアにとどまらず世界でも最も豊富の国の一つになれると私は信じています。そこには、人口の少ないモンゴルの国民一人一人の育成と努力が肝心です。私は日本に留学することのメリットがたくさんあるように思います。例えば、母国と家族から離れていても、働きながら大学で勉強するという忙しい生活の中でせいいっぱいがんばったり、様々なことを学んだりすることによって自分を大きく成長させたいです。
星城大学はモンゴル教育大学と協力し、モンゴルの学生たちに働きながら大学で勉強できると言う貴重な機会を与えてくれていることをありがたく思います。また、優秀な学生向けの奨学金制度が本大学の一つの特長です。私は現在モンゴル教育大学で経済学を学んでおり、星城大学の経済学部の国際ビジネスコースやIT経営コースなどといった現代経営系のコースに大変興味を抱いています。
Шошго:
Ц.Дэлгэржаргал
Subscribe to:
Posts (Atom)